Les chiffres dits arabes sont en réalité amazighs

    Les chiffres dits arabes sont en réalité amazighs

    Les Européens appellent les chiffres amazighs « les chiffres arabes » alors que les vrais Arabes utilisent des chiffres indiens.

    C’est le mathématicien italien Leonardo Fibonacci (né en 1171, décédé en 1250) qui les rapporta de Bgayet (Saldae-Bougie) à Pise en 1198.

    Le Liber abaci (Le livre du calcul) est l’un des premiers ouvrages d’Europe occidentale chrétienne à vulgariser les chiffres, dans un traité sur les calculs décimaux et la comptabilité.

    Les nombres en tamazigh :

    0 : ilem / amya / inin / ulac

    1 : yiwen (masc), yiwet (fém), icc, yan

    2 : sin (masc), snat (fém)

    3 : tlata / kṛaḍ

    4 : ṛebεa / uku

    5 : xemsa / sem / smmus

    6 : setta / sed / ṣḍiṣ

    7 : sebεa / a

    8 : tmanya / tam

    9 : tesεa / tẓa

    10 : εecṛa / mraw

    11 : ḥḍac / mraw yan

    12 : tnac / mraw sin

    13 : tleṭṭac  / mraw kṛaḍ

    14 : ṛbeεṭac / mraw uku

    15 : xemseṭṭac / mraw semmus

    16 : seṭṭac / mraw ṣḍiṣ

    17 : sebeεṭac / mraw ṣa

    18 : temmenṭac/ mraw tam

    19 : tseεṭac / mraw tẓa

    20 : εecrin / werrem / snat n tmerwin

    21 : waḥed u εecrin / werrem yiwen / snat n tmerwin yan

    22 : tnayn u εecrin / werrem sin / snat n tmerwin sin

    23 : tlata u εecrin / werrem kṛaḍ / snat n tmerwin kṛaḍ

    24 : ṛebεa u εecrin / werrem kuz / snat n tmerwin ku

    25 : xemsa u εecrin / werrem sem / snat n tmerwin semmus

    26 : setta u εecrin / werrem sed / snat n tmerwin ṣḍiṣ

    27 : sebεa u εecrin / werrem sa / snat n tmerwin ṣa

    28 : tmanya u εecrin / werrem tam / snat n tmerwin tam

    29 : tesεa u εecrin / werrem tza / snat n tmerwin tẓa

    30 : tlatin / kradet / kṛaḍ n tmerwin

    40 : ṛebεin / kuzet / ukun tmerwin

    50 : xemsin / semmuset / semmus n tmerwin

    60 : settin / seddiset / ṣḍiṣ n tmerwin

    70 : sebεin / sat /  a n tmerwin

    80 : tmanyin / tamet / tam n tmerwin

    90 : tsεin / tzat / tẓa n tmerwin

    100 : mya / tawinest / timiḍi

    200 : mitin/ snat n twinas

    300 : telt-mya / krad twines / krat’ tmad / kṛaḍ n tmerwin

    400 : ṛebεa-mya / ukuẓ n tmerwin

    500 : xems-mya / sem twines / smmus n tmerwin

    600 : sett-mya / ṣḍiṣ n tmerwin

    700 : sebε-mya / a n tmerwin

    800 : temn-mya / tam n tmerwin

    900 : tesε-mya / tza twines / tẓa n tmerwin

    1 000 : alef / agim

    2 000 : juğ alaf / sin igiman

    3 000 : tlat-alaf / krad agim / kṛaḍ igiman

    4 000 : ṛebε-alaf / ukuẓ igiman

    5 000 : xems-alaf / semmus igiman

    6 000 : sett-alaf / ṣḍiṣ igiman

    7 000 : sebε-alaf / a igiman

    8 000 : tmany-alaf / tam igiman

    9 000 : tesε-alaf / tza igiman

    10 000 : εecṛ-alaf / mraw igiman

    20 000 : εecrin-alaf /  snat n tmerwin igiman

    30 000 : tlatin-alaf / kṛaḍ n tmerwin igiman

    100 000 : mya-alaf / twines agim

    1 000 000 : amelyun / agendid

    1 000 000 000 : amelyar / lfedhgim

    infini : ifeḍ

    centième : wis-twinest

    millième : wis-agim

    Les nombres en gras sont toujours employés par les Amazighs Touaregs et les Amazighisants.

    Stéphane Arrami